Schapenmarkt 17
Beschrijving
Algemeen:
Het pand is gelegen aan de westzijde van de Schapenmarkt en vormt thans op de begane grond één geheel met de panden Schapenmarkt 19 en 21. Achter de in sobere Amsterdamse School-stijl opgetrokken voorgevel, gaat een laat-middeleeuwse pand schuil dat aan het begin van de 16de eeuw de naam ‘De Vergulde Schotel’ droeg. Het pand is gelegen binnen de oudste stadsommuring. Met de verbouwing in 1930 is het pand behoudens de kelder en de zijmuren grotendeels vernieuwd. Het diepe hoofdbouwdeel heeft een indeling in een voor- en een achterhuis, fysiek gescheiden door een dwarsmuur. Dit bouwdeel omvat vijf niveau’s, te weten een kelder, een begane grond, een eerste en tweede verdieping en een zolderverdieping met zadeldak, gedekt met tuile-de-Nordpannen. Hierachter bevindt zich een kleinere achterbouw, bestaande uit een kelder, een begane grond waarboven twee verdiepingen onder een plat dak. Gezien de tweedeling in de achterbouw, is mogelijk het voorste gedeelte van deze achterbouw oorspronkelijk een binnenplaats geweest, zodat het achterhuis dus los stond van het hoofdbouwdeel. Naderhand is het perceel uitgebreid met delen van het linker- en rechterbuurperceel, en het pand Snellestraat 17. De begane grond is thans samengevoegd met de begane grond van Schapenmarkt 21.
Voorgevel:
Met de verbouwing van het pand in 1930 is de voorgevel vernieuwd naar ontwerp van de architect P.H. Knoers. Het resultaat is een sobere, in Amsterdamse School-stijl vormgegeven bakstenen topgevel, gemetseld met handvormstenen. De lintvoegen zijn verdiept en op de hoeken is het metselwerk teruggelegd. De winkelpui is thans gemoderniseerd en vormt een geheel met de gevel van het linkerbuurpand Schapenmarkt 21. Boven de pui bevindt zich een betonnen, balkonachtige uitkragende lijst waarop de vier vensters van de verdieping zijn geplaatst. Op de tweede verdieping bevinden zich drie vensters, in de geveltop twee. Kenmerkend voor zowel de vensters op de eerste als op de tweede verdieping zijn: de overhoekse gemetselde muurdammen tussen de gevelopeningen, de opbouw met een verdiept gelegen onderraam en een in het gevelvlak gelegen bovenlicht, voorzien van glas-in-lood. De witgeschilderde, iets uitspringende boven- en onderdorpel vormt tevens een horizontaal accent in de gevel. De bovenlichten zijn kleppend en hebben een voor de bouwtijd karakteristieke kleine indeling met ijzeren roeden. Dat geldt ook voor de twee liggende draairamen op de zolderverdieping. Tussen deze twee vensters is een vlaggenmast geplaatst, horende bij het architeconische ontwerp van de gevel. De
| 1 |
spitse geveltop is afgewerkt met keramische tegels als dekstenen.
Linkerzijmuur:
De linkerzijmuur is gemeenschappelijk met het buurpand en bevat vermoedelijk nog ouder, laatmiddeleeuws muurwerk. Op de begane grond is een doorgang gemaakt naar de kelder onder het linkerbuurpand.
Rechterzijmuur:
De rechterzijmuur vormt een zelfstandige, ongedeelde bouwmuur en behoort waarschijnlijk nog tot de oudste, laat-middeleeuwse bouwfase van het pand. Ter hoogte van de begane grond is deze muur gesloopt, waarbij het bovenliggende muurwerk wordt opgevangen door een ijzeren balk. Tijdens de sloop van het rechter buurpand in 1967 is aan de buitenzijde van deze zijmuur een boogfries en een natuurstenen gootconstructie aangetroffen. Op deze hoogte bevond zich oorspronkelijk de dakvoet.
Achtergevel:
Aan de achterzijde wordt het pand van alle kanten volledig ingesloten door bebouwing op de belendende percelen. De achtergevel is derhalve niet in het zicht. Deze hoort, met uitzondering van de top, mogelijk nog tot een oudere structuur.
Interieur:
Onder het hoofdbouwdeel bevindt zich een oudere kelder (XVI / XVII) met een tongewelf in de langsrichting van het perceel. Het pand bezit enkelvoudige balklagen en een moderne gordingenkap uit 1930. De kelder onder het achterhuis is in 1930 dichtgestort en thans niet meer toegankelijk. Deze kelder bezat waarschijnlijk eveneens een tongewelf in de langsrichting.
De balklagen zijn enkelvoudig en van grenenhout (XX).
Redengevende omschrijving
Het pand Schapenmarkt 17 heeft monumentale waarde vanwege de karakteristieke en fraai vormgegeven voorgevel. Het pand heeft bouwhistorische waarde vanwege de aanwezigheid van de structuurbepalende kelders en zijmuren, horende bij een oudere, laat-middeleeuwse fase.
| 2 |
Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)
monumentnummer: SOM0261
kadastrale aanduiding: HTG00G 02481G0000
datum aanwijzing: 10 maart 2005